روز ملی ریشه‌ها یا national roots day که هر ساله در تاریخ بیست و سوم دسامبر برگزار می‌شود، روزی برای تشویق خانواده‌ها به پرداختن به ریشه‌ها و نژاد خانوادشان است. هر ساله حوالی تعطیلات کریسمس که در ایران نزدیک به شب چله برگزار می‌شود، فرصت مناسبی است که خانواده‌ها بتوانند درباره گذشته خود اطلاعات کسب کنند. مخصوصا در حوالی شب چله که همه نزد بزرگ‌ترهای خانواده جمع می‌شوند و یلدا را جشن می‌گیرند. در این شرایط می‌توانید از بزرگ‌ترها بخواهید که از گذشته برایتان تعریف کنند. وقتی اعضای خانواده دور هم جمع می‌شوند، یک نفر باید مثل مورخ‌ها عمل کند. خود و کاغذ دست بگیرد و اطلاعات هیجان‌انگیز خانواده را مکتوب کند.
قطعا دربین افراد فامیل، خلاصه دایی، عمو، مادربزرگ یا پدربزرگی هست که بتوانید از آن‌ها درباره گذشته خانواده سوال کنید. قطعا قرار نیست در روز ملی ریشه‌ها سرتان را به ذکر مصیبت گرم کنید. بروید سراغ قسمت‌های روشن ماجراهای خانوادگی. اگر ماجرایی مضمون تیره دارد، نیاز است به زور از آن گذر کنید. اگرچه بهتر است بیشتر سراغ اتفاقات شیرین بروید، با این حال باید این موضوع را بپذیریذ که ماجراهایی با تم تیره‌تر نیز در شکل گیری امروز شما نقش داسته‌اند. اصلا قضیه روز ملی ریشه‌ها همین است. سپاسگزاری و بزرگداشت افرادی که روزگاری در خانواده شما حضور داشته‌اند.
اگر کسی نبود که همراه با او روز ملی ریشه‌ها را جشن بگیرید چه؟
خیلی وقت‌ها پیش می‌آید که نتوانید دور هم جمع شوید. مثلا ماجرای کرونا عملا برگزاری دورهمی را غیرممکن کرده است. اگر به هر دلیلی نتوانستید فامیل را دور هم جمع کنید و پای حرف بزرگ‌ترها بنشینید، بروید سراغ عکس‌ها و آلبوم‌ها. عکس‌های قدیمی را پشت نویسی کنید، قبل این که خاطراتی که در دلشان است از یادها برود. در یادداشت‌ها اسامی، تاریخ‌ها و اماکن را یادداشت کنید. این اطلاعات اکثرا بعد از یکی دو دهه از یاد می‌روند. اگر از همین حالا آن‌ها را یادداشت کنید، بند و بساط جشن‌های بیست و سوم دسامبر خودتان و آیندگانتان را فراهم کرده‌اید.
سعی کنید از نسل‌های گذشته نیز چند سند و مدرک پیدا کنید. درباره دستاوردهای آن‌ها صحبت کنید و اجازه ندهید یاد گذشتگانتان فراموش شود. این مدارک داستان خانواده شما را روایت می‌کنند. هر نسل داستان مخصوص به خود را دارد. روز ملی ریشه‌ها روزی است برای روایت این داستان‌ها. داستان نسل ما، برآمده از ماجراها، سفرها، دستاوردها و شکست‌های نسل پیشین ما است. آن‌ها به ما کمک کردند که آن چه امروز هستیم باشیم. جایی که شما امروز ساکن هستید، متاثر از محل زندگی پیشینیان شما است. این موضوع به شدت جذاب، اصلی‌ترین ایده‌ای است که در پس روز ملی ریشه‌ها قرار دارد.
چطور برای روز بیست و سوم دسامبر آماده شویم؟
به منظور آماده شدن برای روز بیست و سوم دسامبر، باید با ریشه‌های خانوادگی خود روبه‌رو شوید. هر آن چه که می‌تواند شما را با ریشه‌های خانوادگیتان روبه‌رو کند را جمع آوری کنید. باید در روز ملی ریشه‌ها قصه‌های خانوادگی خود را با فرزندانتان به اشتراک بگذارید. پس بگردید دنبال این قصه‌ها، هر طور که شده بگردید دنبال این قصه‌ها. اگر بزرگ‌ترهای در دسترستان نیستند، با آن‌ها تماس بگیرید و درخواست کنید یکی دو داستان از گذشته برایتان تعریف کنند. داستان‌هایی که شنیده‌اید را با کودکانتان به اشتراک بگذارید، تا ان‌ها نیز به اهمیت پاسداشت گذشته خود پی ببرند.
بچه‌ها را تشویق به برگزاری مراسمات روز ملی ریشه‌ها کنید. عکس‌ها را کنار هم دیگر بچینید و اعضای خانواده را به تماشای عکس‌ها دعوت کنید. برای علاقه‌مند کردن سایر افراد به مراسمات این روز، می‌توانید آن‌ها را از راه سوال پرسیدن با عکس‌ها و خاطرات درگیر کنید. اطلاعاتی که دوست دارید به آن‌ها انتقال دهید را از قبل آماده کنید. پس از آماده کردن اطلاعات، با چیدن پیش زمینه سعی کنید آن‌ها را مشتاق به دانستن اطلاعات مورد نظرتان کنید. یکی از بهترین راه‌ها برای چیدن پیش زمینه، این است که از اطرافیانتان درباره اطلاعات مورد نظرتان سوال کنید. پس از طرح سوال، وظیفه دیگری بر عهدده دارید و آن این است که مخاطبتان را مشتاق به یافتن پاسخ کنید. این کار کاملا وابسته به لحن و طرز بیانتان است.
برگزاری روز ملی ریشه‌ها در حضور بزرگ‌تر ها
این که بتوانید روز بیست و سوم دسامبر را با حضور بزرگ‌ترهای فامیل جشن بگیرید، خودش نعمتی است. اگر چنین سعادتی نصیبتان شد، سوال‌هایتان را جهت دادن به بحث آماده کنید. جهت نهایی روایت‌هایی که می‌شنوید باید به سمت و سویی باشد که روزتان ختم به خیر شود. با این حال، باید برای شنیدن هر ماجرایی آماده باشید. سعی کنید اگر به ماجرای نه چندان روشنی برخورد کردید، با طرح پرسش‌هایتان ماجرا را ختم بخیر کنید. این کار را طوری انجام ندهید که بزرگ‌تر دلخور شوند. ماجرا باید از زبان آن‌ها روایت شود. اگر میزبان هستید، سعی نکنید حق روایت آن‌ها را با حق میزبانی خود ضایع کنید.
حتما در روز ملی ریشه‌ها وسایل زیر را دم دستتان نگهدارید، که بتوانید مراسم را به بهترین نحو مدیریت کنید:
- مداد
- دفتر
- تبلت یا لپ‌تاب
- دستگاهی برای ضبط صوت یا ویدیو
- لیستی از سوالاتتان
- شجره‌نامه خانوادگیتان
- موضوع داستان‌هایی که ممکن است در این مراسم بشنوید
- عکس‌های قدیمی، مخصوصا آن‌هایی که معرف افراد حاضر در داستان‌ها هستند
- وسیله‌ای به نام photo safe pen که نوعی مداد است و استفاده از آن برای نوشتن روی عکس‌ها، به عکس آسیب نمی‌زند. اگر چنین مدادی ندارید و نگران خراب شدن عکس‌های قدیمی‌تان هستید، می‌توانید از عکس‌هایتان یک کپی بگیرید.
جمع آوری عکس
اگر کسی از اقوام آرشیوی از عکس‌ها دارید، حتما از او بخواهید که آرشیوش را به همراه بیاورد. بهتر است قبل کپی گرفتن از آرشیو فرد مورد نظر، حتما از او اجازه بگیرید. اگر عکس‌هایتان در موبایل یا کامپیوتر ذخیره شده است، می‌توانید عکس را روی صفحه تلویزیون بیندازید. عکس‌ها را با داستان‌های خانوادگی مطابقت دهید. بگذارید هم زمان با روایت، تصویر افراد حاضر در ماجرا روی صفحه تلویزیون نقش ببندد.
برای شور بخشیدن به مهمانی و دورهمی روز ملی ریشه‌ها نیز، باید به فکر خوراکی‌های درست درمان باشید. خوراکی‌ها و کیک‌های خانگی بهترین انتخاب برای پذیرایی در این روز هستند. در ضمن نوشیدنی هم فراموش نشود، توصیه ما به شما سرو چای است.
